هفتاد و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت از ۱۵ تا ۱۹ اکتبر برگزار می‌شود و بار دیگر این رویداد به صحنه‌ای بین‌المللی برای نویسندگان، ناشران و علاقه‌مندان ادبیات تبدیل خواهد شد. امسال تمرکز نمایشگاه بر ایجاد پل‌های ارتباطی، گفت‌وگو و تبادل فرهنگی است، با این حال چالش‌های سیاسی و فراخوان‌های تحریم از سوی برخی نویسندگان کشور مهمان بر فضای رویداد سایه انداخته و بر جذابیت و حساسیت آن افزوده است.
پلی برای گفت‌وگو و تبادل فرهنگی
مدیر نمایشگاه، یورگن بوس، در معرفی برنامه‌ها تاکید کرد که در شرایط تشدید تنش‌های جهانی، بیش از هر زمان دیگری به فضاهایی برای گفت‌وگو، شنیدن و تبادل نظر نیاز است. او افزود که «نمایشگاه کتاب فرانکفورت جایی است که جهان با هم ملاقات می‌کند.» به گفته بوس، این نمایشگاه هم به‌عنوان بازار بین‌المللی حقوق و مجوزهای نشر و هم به‌عنوان صحنه‌ای برای بحث‌های اجتماعی و جشن ادبیات و داستان‌ها عمل می‌کند.
به‌نوشته هسن‌شاو، انتظار می‌رود طی پنج روز، ده‌ها هزار بازدیدکننده از سراسر جهان در برنامه‌ها و فعالیت‌های متنوع نمایشگاه حضور یابند.
افتتاحیه‌ای با طراحی نوین
افتتاحیه امسال با شعار «تخیل، هوا را جان می‌بخشد»، با الهام از کشور مهمان، فیلیپین، برگزار خواهد شد و ترکیبی از نمایش‌های موسیقی و کلام، نور و صدا را به نمایش می‌گذارد. محور اصلی برنامه‌ها، رابطه میان تخیل و واقعیت است و اجرای گروه‌های موسیقی، شاعرانی از فیلیپین و هنرمندانی مانند یان هِنیگ، معروف به «کابوکی»، پیش‌بینی شده است.
فراخوان‌های تحریم از سوی کشور مهمان
برخی نویسندگان و ناشران فیلیپینی در ماه‌های اخیر، به دلیل همدلی آلمان با اسرائیل پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و وضعیت انسانی بحرانی در غزه، بحث تحریم نمایشگاه کتاب را مطرح کرده‌اند. تورستن کازیمیر، سخنگوی نمایشگاه، اعلام کرد که به تصمیم نویسندگانی که مایل به حضور نیستند، احترام گذاشته می‌شود و هم‌زمان افزود که حدود ۱۰۰ نویسنده در این دوره شرکت خواهند کرد تا فضایی برای گفت‌وگو و تبادل نظر فراهم شود.
او همچنین تأکید کرد که نمایشگاه بحران خاورمیانه را در قالب برنامه‌های فرهنگی بررسی می‌کند و در صورت بروز هرگونه نشانه ضدیهودی یا خشونت‌آمیز، برخورد قانونی اعمال خواهد شد.
توجه به آزادی بیان و نویسندگان در بازداشت
این دوره از نمایشگاه همچنین به تهدید جهانی آزادی بیان اختصاص دارد. بر اساس گزارش انجمن PEN آلمان، ۳۷۵ نویسنده در سراسر جهان در بازداشت هستند. برنامه فرهنگی «فراخوان فرانکفورت» در ۹ صحنه و بیش از ۱۰۰ رویداد به موضوعاتی مانند حقوق بشر، آزادی بیان، ادبیات در مناطق بحران‌زده و دموکراسی تحت فشار می‌پردازد. در میان شرکت‌کنندگان، ماریا رسه، خبرنگار فیلیپینی و برنده جایزه صلح نوبل، و ینس استولتنبرگ، دبیرکل سابق ناتو، حضور خواهند داشت.
همچنین برگزاری بحث‌هایی درباره اسرائیل و غزه با حضور جوانا عثمان، نویسنده آلمانی-فلسطینی، و مرون مندِل، مدیر مرکز آموزشی آنه فرانک، برنامه‌ریزی شده است و گفت‌وگوهای دیگری نیز با محوریت ادبیات در زمان جنگ برگزار خواهد شد.
گسترش فضا برای ملاقات با نویسندگان و برنامه‌های فرهنگی
برای علاقه‌مندان به دیدار با نویسندگان، فضای ویژه‌ای در نظر گرفته شده است که در طول روزهای جمعه تا یکشنبه، بیش از ۲۰ هزار بازدیدکننده را پذیرا خواهد بود. در این برنامه، ۸۴ نویسنده از جمله کارولین وال و کمدین اتو والکس کتاب‌های خود را امضا کرده و با بازدیدکنندگان عکس یادگاری خواهند گرفت.
برنامه گسترده کشور مهمان
کشور مهمان امسال، فیلیپین، با شعار «تخیل، هوا را جان می‌بخشد» برنامه‌ای متنوع با حضور بیش از ۱۰۰ نویسنده و هنرمند ارائه کرده است. هر ساله، نمایشگاه کتاب فرانکفورت یک یا چند کشور را به عنوان کشور مهمان معرفی می‌کند تا فرهنگ، ادبیات و هنر آن‌ها در سطح بین‌المللی معرفی شود. موضوعات برنامه‌های فیلیپین شامل استعمار، فرهنگ‌های بومی، دیکتاتوری و چالش‌های معاصر می‌شود.
فعالیت‌ها در پاوِیلون فیلیپین، غرفه ناشران و مراکز فرهنگی فرانکفورت مانند فروم عکاسی، تالار هنر شرن، موزه فیلم آلمان و موزه فرهنگ‌های جهان برگزار خواهد شد.
حضور گسترده بین‌المللی
در هفتاد و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت، ناشران و نویسندگان از ۹۲ کشور حضور دارند و انتظار می‌رود بیش از ۱۰۰۰ نویسنده در این رویداد شرکت کنند. از جمله چهره‌های شناخته‌شده، بوریس بکر، تنیس‌باز پیشین، نیز در برنامه‌های نمایشگاه حضور خواهد داشت.
تمام برنامه‌ها و اطلاعات تکمیلی نمایشگاه از جمله جزئیات مربوط به حضور نویسندگان و رویدادهای فرهنگی، در وبسایت رسمی نمایشگاه کتاب فرانکفورت در دسترس علاقه‌مندان است.
Foto: Anett Weirauch/Frankfurter Buchmesse
