آمار جرمهای نوجوانان در آلمان بهتازگی افزایش یافته است؛ این در حالیست که در بیست سال گذشته بهشدت کاهش پیدا کرده بود. جرمهایی مانند درگیری در شب سال نو، آزار جنسی در استخرها و بزهکاری در شهرها بارها و بارها مورد بحث قرار گرفتهاند. برخی معتقدند که ارتکاب جرم با ملیت افراد رابطهی مستقیم دارد؛ آیا این ادعا درست است؟ کریستین والبورگ، متخصص جرمشناسی، از دانشگاه مونستر در مقالهای در رسانهی Mediendienst در اینباره توضیح میدهد.
والبورگ میگوید نوجوانان در مقاطعی از زندگیشان دست به ارتکاب جرم میزنند. این تاحدودی طبیعی است چون میخواهند مرزها و محدودیتها را بشناسند. در این سنین معمولا جرمهای کوچکی انجام میدهند و خسارت مالی به بار میآورند. انجام این تخلفها از سنین ۱۶ و ۱۷ سالگی به مرور کاهش مییابد تا آنکه در دههی ۲۰ زندگی تنها تعداد اندکی از جوانان رفتارهای مجرمانه دارند. در این میان، بین ۵ تا ۷ درصد از آنها مرتکب جرمهای جدی یا جنایت میشوند.
کارشناسان برای بررسی میزان جرم در نوجوانان و جوانان به دو منبع مراجعه میکنند؛ یکی، آمار ثبت شده در اداره پلیس و دیگری، مطالعهها و پژوهشهایی که در آنها جوانان از جرمهای خود سخن گفتهاند. آمار پلیس نشان میدهد که خشونت جوانان و نوجوانان بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ در آلمان به پایینترین حد خود رسیده بود. دلیل این مسئله برگزاری برنامهها و آموزشهای پیشگیری از خشونت در مدرسهها و همچنین کاهش نرخ بیکاری بوده است. این در حالیست که آمار خشونت در این گروه سنی از سال ۲۰۱۶ دوباره افزایش پیدا کرده است. دلیل آن افزایش مشکلات اقتصادی و کمبود منابع مالی در خانوادهها است.
پسرها بیشتر از دخترها دست به ارتکاب جرم میزنند
به گفته والبورگ، نوجوانان پسر بیشتر از دختران دست به ارتکاب جرم میزنند. آنها اغلب فکر میکنند که مردانگی خود را باید از طریق نمایش قدرت اثبات کنند. معمولا حلقهی دوستانی با هیجانها و تصورات مشترک این باورها را پررنگتر میکند.
نقش خانواده را نمیتوان در این میان نادیده گرفت. تربیت جهتگیرانه، خشونتآمیز و کمتوجهی به نوجوانان نقش مهمی در تمایل به ارتکاب جرم بازی میکند. در خانوادههایی که منابع مالی کمتری دارند برای پدر و مادر بسیار دشوار است که بر رفتار فرزندانشان نظارت بیشتری داشته باشند. همچنین عدم مشارکت اجتماعی باعث میشود که نوجوانان دلبستگی خود را به اجتماع از دست بدهند. این مسئله در رابطه با مدرسه و میزان توجهی که در آنجا به نوجوانان میشود، نیز معنی پیدا میکند.
مهاجرت دلیل ارتکاب جرم نیست
وقتی صحبت از جرمهای نوجوانان به میان میآید، ممکن است بهسرعت به ملیت افراد اشاره شود. آمار پلیس فدرال اطلاعاتی را دربارهی اینکه جوانان مهاجر بیشتر مرتکب جرم می شوند، نشان نمیدهد. در اینگونه موارد تنها ملیت افراد ثبت میشود، نه پیشینهی مهاجرتی آنها. اما در اینجا نیز آمارها چندان قابل اعتماد نیستند چون جرایم توریستها نیز شامل آن میشود. پژوهشها نشان میدهند که «خارجیها» بیشتر توسط پلیس کنترل میشوند و جرمهای آنها بیشتر گزارش میشود.
براساس دادههای پلیس، تعداد مظنونین در میان جوانان و نوجوانان آلمانی کاهش یافته است. این در حالیست که افرادی با پیشینهی مهاجرت (مثلا نسل دوم یا سوم) آلمانی محسوب میشوند. پس نمیتوان نتیجه گرفت که آمار جرم در نوجوانان مهاجر بیشتر است.
والبورگ نسبت به قضاوتهای زودهنگام هشدار میدهد: جوانان و نوجوانان مهاجر افراد گوناگونی هستند با تجربهها و زندگیهای متفاوت. پژوهشهای جرمشناسی نشان میدهند که «تجربهی مهاجرت شخصی یا خانوادگی دلیل اصلی بزهکاری نیست.» این جوانان بیشتر درگیر شرایط نامساعد میشوند: خطر فقر نوجوانان مهاجر ۱۵ تا ۱۷ ساله را سه برابر بیشتر از نوجوانان آلمانی تهدید میکند. افراد مهاجر غالبا تحصیلات خود را به پایان نمیرسانند و بسیاری از آنها خشونت را تجربه میکنند.
تجربه تبعیض بر عملکرد جوانان مهاجر تاثیر میگذارد. این تجربهها باعث میشود که آنها احساس تعلق کمتری به جامعه داشته باشند و به برخی هنجارها توجه نکنند. شرایط زندگی پناهندگان جوان هم میتواند بسیار استرسزا باشد؛ بهویژه زمانی که دور از خانواده در اقامتگاههای عمومی زندگی میکنند و در انتظار پاسخ درخواست اقامتشان هستند.
درگیریهای شب سال نو ۲۰۲۳ در اشتوتگارت و برلین
به گفتهی والبورگ، درگیریهای شب سال نو ۲۰۲۳ مسئلهی تازهای نبود و پیش از این بارها و بارها رخ داده است. مسابقههای فوتبال، اجلاس G20، شب سال نوی کلن و بهتازگی در فرانسه پس از قتل یک نوجوان توسط پلیس و برخی اعتراضات سیاسی دیگر همهوهمه صحنهی اعتراض جوانان بهشمار میروند. واکنش به محدودیتهای اجتماعی مانند همهگیری کرونا هم عامل دیگری است.
در درگیریهای شب سال نوی برلین و اشتوتگارت برخی جوانان حضور داشتند که احساس میکردند از جامعه، دولت و پلیس به حاشیه رانده شدهاند. در بین آنها جوانانی با پیشینهی مهاجرت هم حضور داشتند. براساس آمارها، ۶۰ درصد از جوانان اشتوتگارت پیشینه مهاجرت داشتند و در برلین ۵۵ درصد.
به گفتهی این جرمشناس، پیشگیری از شکافهای اجتماعی و ایجاد چشماندازی مثبت دربارهی آینده و تحصیلات میتواند از تکرار چنین حوادثی جلوگیری کند. مددکاری اجتماعی و عدالت پلیس هم قطعا نقش مهمی را در این امر بازی میکند. بسیاری از شغلها اکنون با کمبود نیروی کار روبهرو هستند. میتوان از جوانان و نوجوانان در این شغلها استفاده کرد.
