ناآرامی‌های اخیر در فرانسه باعث بروز نگرانی‌هایی در آلمان شده است. برخی شرایط مهاجرین در این دو کشور را با هم مقایسه می‌کنند و منتظر اتفاقاتی مشابه در آلمان هستند. اما آیا این نگرانی‌ها واقعی هستند؟
به گفته روزنامه میگاتزین، ناآرامی‌هایی که دهه‌هاست در حومه شهرهای فرانسه وجود دارد، نشان‌دهنده سیاست‌های نادرست و شکست‌خورده همگرایی پناهندگان است. کشته شدن جوانی مهاجر با گلوله پلیس بیش از پیش به این ناآرامی‌ها دامن زده است.
کانون مهاجرین فرانسه مرکز تنش‌های فراوان با پلیس
مطالعه‌ای تازه توسط موسسه Insee در فرانسه نشان می‌دهد که زندگی نسل دوم مهاجرین در حال بهبود است. با این حال، آن‌ها همچنان مورد تبعیض قرار می‌گیرند حتی کسانی‌که پاسپورت فرانسوی دارند. پژوهشگران می‌گویند: «باوجود تلاش‌های فراوان، دگرگونی چندانی در انزاوی اجتماعی و آسیب‌پذیری آن‌ها رخ نداده است.»
بر اساس این مطالعه، فرانسه در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی دارای بیشترین جمعیت با پیشینه مهاجرت است. مهاجران بیشتر در مناطق شهری، به ویژه پاریس، زندگی می‌کنند.
به گفته روزنامه میگاتزین، در دهه‌های پس از جنگ در برخی محله‌ها بلوک‌های زیادی ساخته شدند تا فضای کافی برای اسکان مردم فراهم شود. به این ترتیب، شهرک‌هایی پدید آمدند که کانون روابط اجتماعی مهاجرین شدند. بیشتر مهاجرین از کشورهای تحت استعمار فرانسه آمده بودند. برخی پیشرفت کرده و این شهرک‌ها را ترک کردند و برخی دیگر ماندند. این شهرک‌ها غالبا مملو از جمعیت هستند و آمار جرم در آن‌ها بالاست. بیش از ۳۰ درصد از مهاجرین آفریقایی فرانسه در چنین محله‌هایی زندگی می‌کنند.
درگیری بین جوانان حومه شهر و نیروی پلیس فرانسه با پیدایش این نقاط کانونی شدت یافت. با توسعه خرده فرهنگ‌ها در این نقاط، بلوک‌های آپارتمانی به مناطق ممنوعه تبدیل شدند. با این وجود مسئولان به‌طور گسترده‌ای در آن‌جا حضور می‌یابند.
بر اساس مطالعه Insee، نسل اول مهاجران در فرانسه در بازارهای کار و مسکن به‌درستی ادغام نشده‌اند. آن‌ها مشکلات سلامتی بیشتری دارند و دو برابر بیشتر از میانگین جمعیت با خطر فقر تهدید می‌شوند. شرایط برای نسل دوم بهتر به نظر می‌رسد. آن‌ها از نظر تحصیل با فرانسوی‌ها برابری می‌کنند و در بازار کار نیز جایگاه خود را پیدا کرده‌اند. با این حال هنوز هم برای یافتن کار و آپارتمان با تبعیض روبه‌رو می‌شوند.
تفاوت کانون‌های مهاجرین آلمان با فرانسه
در آلمان نیز کانون‌های مهاجرنشین وجود دارد. بریجیت لیندکر، نایب رییس شورای ادغام و مهاجرت، معتقد است که این کانون‌ها در آلمان تفاوت‌های قابل‌توجهی با فرانسه دارند. در آلمان پس از استخدام کارگران مهمان هیچ شهرک مسکونی بزرگی برای اسکان آن‌ها ساخته نشد. اما همچنان مکان‌هایی وجود دارند که در آن‌ها کارگران مهاجر در شرایط بسیار ضعیفی زندگی می‌کنند.
نورد اشتات در دورتموند یکی از این مکان‌هاست که به دلیل اجاره پایین تنها به تازه‌واردین داده می‌شود. لیندکر می‌گوید: «تقریبا نیمی از ساکنین این مکان پس از ۱۵ سال آن‌جا را ترک می‌کنند.»
آمار سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که ۲۸/۷ درصد از شهروندان آلمان دارای پیشینه مهاجرت هستند. از این ۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر تقریبا ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر شهروند آلمان و ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر خارجی محسوب می‌شوند. در غرب آلمان، نسبت افراد با پیشینه مهاجرت به طور قابل توجهی بیشتر از مناطق شرقی است. در آلمان کسی دارای پیشینه مهاجرت محسوب می‌شود که دست‌کم یکی از والدینش خارج از آلمان متولد شده باشد.
رابطه بین جوانان مناطق محروم و پلیس نیز در آلمان مشکل‌ساز است. با این حال، موارد خشونت گسترده و خسارت مالی بسیار کمتر از فرانسه رخ می‌دهد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که شانس پیشرفت برای افراد خانواده‌های فقیر در آلمان خوب نیست که این تنها شامل مهاجرین نمی‌شود. لیندکر معتقد است که جوانان باید شانس خروج از محله‌های خود و امکان تجربه‌های تازه را داشته باشند.
این پژوهشگر در پایان می‌گوید: «خوشبختانه، شرایط ما در آلمان مانند فرانسه نیست» و در عین حال هشدار می دهد: «اما اگر زیرساخت خوبی را در مناطق مشکل‌دار ایجاد نکنیم، ممکن است روزی نیز شاهد اتفاقاتی مشابه در آلمان باشیم.» حداقل در آلمان اکنون این آگاهی وجود دارد که نژادپرستی مشکل بزرگی است و باید با آن مقابله کرد. با این وجود، آموزش‌های ضد نژادپرستی بیشتری به‌ویژه در مدرسه‌ها و نیروی پلیس مورد نیاز است.
Bild von Gerd Altmann auf Pixabay
