چندی پیش از آغاز جام جهانی در قطر، روابط آلمان و کشور میزبان تیره شده بود. نانسی فایزر، وزیر کشور فدرال (SPD) از وضعیت حقوق بشر در این کشور خلیج فارس انتقاد کرده بود. وزارت خارجه قطر سپس سفیر آلمان را احضار کرد و یادداشت اعتراضی به وی تسلیم کرد. در شرایط کنونی در آستانه جام جهانی فوتبال چقدر دشوار است که گفتگوهای آزاد و انتقادی را که در مورد وضعیت حقوق بشر در قطر برنامه ریزی کرد و با دولت قطر انجام داد.
چرا اینقدر از جام جهانی انتقاد میشود؟
سازمانهای غیردولتی، کشور قطر را به نقض جدی حقوق بشر متهم میکنند. از سوی دیگر، در فیفا، پرداختهای میلیونی رشوه در ارتباط با اعطای جام جهانی سالها گزارشهای منفی را به همراه داشته است. این واقعیت که جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا اکنون در قطر زندگی میکند، اوضاع را بهتر نمیکند. قوانین اسلامی در قطر اعمال میشود – زنان با مردان برابر نیستند – رابطه جنسی خارج از ازدواج و رابطه جنسی همجنس گرا در این کشور ممنوع است و برای متخلفان میتواند تا هفت سال زندان به همراه داشته باشد.
وضعیت به ویژه در میان کارگران کمدستمزد، که عمدتاً از نپال، پاکستان، هند، بنگلادش و فیلیپین آمدهاند، که اغلب تحت شرایط بردهداری برای تنها ۳۰۰۰۰۰ شهروند قطری کار میکنند، ناپایدار است. بر اساس تحلیلی که توسط “گاردین” انجام شده است، بیش از ۶۵۰۰ کارگر از زمان اهدای جام جهانی در سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۱ جان خود را از دست داده اند. قطر این موضوع را رد میکند و میگوید که کمتر از ۵۰ نفر در این مدت جان باخته اند.
واکنش قطر و فیفا به این انتقادات چگونه است؟
فیفا مشکلات مربوط به جام جهانی را کم اهمیت جلوه میدهد. به عنوان مثال، اینفانتینو چندین بار تلاش کرد تا تعداد مرگ و میرها در سایت های ساخت و ساز جام جهانی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. بر این اساس گفته میشود که تنها سه مورد مرگ به طور مستقیم به ساخت اماکن ورزشی و زیرساختهای مربوطه مربوط میشود. قطر از جمله به حداقل دستمزد تازه معرفی شده برای کارگران خارجی معادل ۲۳۰ یورو در ماه و همچنین بهبود استانداردهای ایمنی و مکانیسمهای شکایت برای کارگران مهمان اشاره میکند.
علاقه به مسابقات چقدر است؟
بسیاری از شهرها و میخانهها اعلام کرده اند که نمایشگرهای بزرگ نصب نخواهند کرد. همچنین بارها و بارهای متعددی در برلین، دوسلدورف، مونیخ و روستوک به تحریم پیوسته اند. اما زمانی که آغاز شوند و تیم آلمان از دور مقدماتی جان سالم به در ببرد، احتمالاً پرچمهای آلمان دوباره روی شیشه خودروها ظاهر میشوند.
انتقاد مخالفان رژِیم ایران از قطر
تطاهرات مردم ایران وارد دهمین هفته شد و مسئولان رژیم جمهوری اسلامی را در تنگناهای بیسابقهای از زمان حیات این رژِم قرار داده است. تاکنون بیش از ۳۰۰ شهروند بیدفاع کشته شده و هزاران معترض دیگر در زندانهای مخوف جمهوری اسلامی زندانی شدند. رسانههای مخالف جمهوری اسلامی از بازی دیروز میان ایران و انگلستان گزارش دادند که پلیس قطر مانع حمل پرچمهای مخالفان رژیم و عکسهای مهسا امینی و کودکان کشته شده توسط رژیم به داخل ورزشگاه شدند. به باور کارشناسان، دادن میزبانی به قطر یکی از بزرگترین اشتباهات مسئولان فیفا بوده است.
نورالله رحمانی