نشست سران ناتو در شهر لاهه با دستیابی به توافقی مهم به پایان رسید: اعضای این پیمان تصمیم گرفتند پنج درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینه‌های دفاعی اختصاص دهند. این تصمیم، که نشان‌دهنده تقویت تعهدات امنیتی درون اتحاد است، از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به عنوان یک «پیروزی بزرگ» توصیف شد.
در ماه‌های گذشته، رهبران اروپایی با نگرانی زیاد چشم به این نشست دوخته بودند. اظهارات مبهم و گاه تهدیدآمیز ترامپ، نگرانی‌هایی جدی ایجاد کرده بود: آیا آمریکا حمایت از اوکراین را کاهش خواهد داد؟ آیا تعهدات دفاع جمعی طبق ماده ۵ ناتو زیر سؤال خواهد رفت؟ آیا احتمال خروج نیروهای آمریکایی از اروپا یا حتی برداشتن چتر هسته‌ای آمریکا وجود دارد؟ با توافق به‌دست‌آمده، به نظر می‌رسد دست‌کم در حال حاضر، این نگرانی‌ها رفع شده‌اند – و اتحاد فراآتلانتیکی تقویت‌شده‌تر از گذشته به مسیر خود ادامه می‌دهد.
پنج درصد تولید ناخالص داخلی به امور دفاعی تا سال ۲۰۳۵
هیچ‌یک از نگرانی‌های پیشین محقق نشد. بیانیه پایانی نشست سران ناتو کوتاه بود، اما همه اعضا به هدف اختصاص پنج درصد تولید ناخالص داخلی به امور دفاعی تا سال ۲۰۳۵ متعهد شدند و دونالد ترامپ نیز بار دیگر حمایت خود از این ائتلاف نظامی را اعلام کرد.
البته، باید اذعان کرد که پیشاپیش هر آنچه ممکن بود به اختلافات دامن بزند، از دستور کار حذف شده بود: از ذکر بیش از حد اوکراین در متن پایانی گرفته تا برگزاری جلسه ویژه با ولودیمیر زلنسکی – حتی جلسات عمومی‌تر هم به حداقل کاهش یافته بودند. نشستی که معمولاً دو روز به طول می‌انجامد، این‌بار تنها سه ساعت به درازا کشید. این اقدامات احتیاطی ظاهراً مؤثر واقع شده‌اند: نشست بدون تنش و با نمایشی از وحدت به پایان رسید.
فداکاری و ازخودگذشتگی مارک روته بی‌ثمر نبود
با وجود تحقیر نفس‌گیری که نخست‌وزیر پیشین هلند در آغاز نشست متحمل شد – زمانی که دونالد ترامپ پیام چاپلوسانه‌ی او را بلافاصله در فضای مجازی منتشر کرد – او باز هم دست از ستایش نقش کلیدی ترامپ در دستیابی به هدف پنج درصدی برنداشت.
روته، که به‌زودی جانشین ینس استولتنبرگ به عنوان دبیرکل ناتو خواهد شد، به‌رغم این تحقیر علنی، با صبوری و دیپلماسی عمل کرد تا انسجام ائتلاف نظامی حفظ شود. او بارها نقش “برجسته” ترامپ را در توافق جدید برجسته کرد – اقدامی که هم نشان از واقع‌گرایی سیاسی داشت و هم شاید از لزوم همراهی با سیاست‌های آتی ایالات متحده حکایت می‌کرد.
هیچ امتیازی از سوی آمریکا برای اوکراین داده نشد
به جز یک استثنا: ولودیمیر زلنسکی اگرچه این بار موفق به دیدار با دونالد ترامپ شد – دیداری که در اجلاس گروه ۷ در کانادا از آن محروم مانده بود، زیرا رئیس‌جمهور آمریکا زودتر جلسه را ترک کرده بود – اما آنچه را که امیدش را داشت، به دست نیاورد. حتی رایزنی‌های مستقیم صدراعظم آلمان با ترامپ نیز نتوانستند کمکی کنند: تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه روسیه تصویب نشدند.
وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، اعلام کرد که آمریکا نمی‌خواهد مذاکرات با روسیه درباره آتش‌بس را به خطر بیندازد. ایالات متحده همچنان روسیه را نه به‌عنوان دشمن، بلکه به‌عنوان شریکی بالقوه می‌بیند.
توانمندی‌های ناتو باید با الزامات جدید تطبیق یابد
«هیچ‌کس نباید جرأت حمله به ناتو را داشته باشد»، این را صدراعظم در کنفرانس خبری پایانی خود گفت. هم‌زمان، فریدریش مرتس تأکید کرد که روسیه در حال حاضر عملاً به شبکه‌های داده و کابل‌های زیردریایی حمله می‌کند و با انتشار اخبار جعلی به بی‌ثبات‌سازی جوامع کمک می‌کند. با این حال، مرتس وقوع یک جنگ متعارف را بعید می‌داند.
منبع: zdf
Geert Vanden Wijngaert/AP/dpa
