تازهترین دادههای بانک مرکزی فدرال نشان میدهد که مهاجرین ساکن آلمان سال گذشته پول بیشتری را به کشورهای خود انتقال دادهاند. این در حالیست که ایده «کارت پرداخت» پناهجویان با هدف کاهش این نوع نقل و انتقالهای مالی طراحی و پیادهسازی شده است.
مقدار پول انتقال داده شده توسط مهاجرین در سال ۲۰۲۴ چقدر بوده است؟ سهم پناهجویانی که از کارت پرداخت استفاده میکنند در این میان چقدر است؟ پول ارسالی چه تاثیری در کشورهای مبدا دارد؟
بیشترین پول توسط مهاجرین شاغل به کشورهایشان حواله شده است
ایالت بایرن، حدود یک سال پیش، نخستین ایالتی بود که کارت پرداخت را برای پناهجویان و افراد دارای اقامت موقت (دولدونگ) به اجرا درآورد. یکی از دلایل آن دشوارتر کردن روند ارسال پول به کشورهای مبدا پناهجویان عنوان شده بود. با این حال، آمار جدید نشان میدهد که انتقال پول نه تنها متوقف نشده، بلکه روندی افزایشی داشته است. با این حال، مقدار پولی که به کشورهای پناهجویان منتقل شده در مقایسه با کل حجم انتقالهای مالی اندک است. کارشناسان اقتصادی معتقدند که بیشترین پول توسط کارگران مهاجر و پناهجویانی که موفق به ورود به بازار کار آلمان شدهاند، ارسال میشود.
به گفته رسانه مدیندینست، این مسئله میتواند در بحثهای کنونی درباره سیاستهای مهاجرتی و ادغام اجتماعی در آلمان تاثیرگذار باشد. همچنین میزان کارآیی «کارت پرداخت» پناهجویان و چگونگی مدیریت منابع مالی مهاجران را زیر سوال میبرد.
انتقال پول غالبا برای حمایت از خانوادههاست
بر اساس برآوردهای بانک مرکزی آلمان (بوندسبانک)، مهاجرین در سال ۲۰۲۴ در مجموع حدود ۷,۷ میلیارد یورو به خارج از آلمان حواله کردهاند. این رقم نسبت به سال گذشته حدود ۱۴ درصد افزایش یافته است. بخش عمدهای از این مبلغ، حدود ۵,۵ میلیارد یورو، به کشورهای اروپایی و بستگان مهاجران در این کشورها ارسال شده. دادهها نشان میدهند که دلیل ارسال پول غالبا شخصی و برای حمایت از خانوادهها بوده است.
بیشترین پول به کشورهای اروپایی انتقال داده شده است
بخش قابل توجهی از این پول به ترکیه و پس از آن لهستان، ایتالیا و رومانی انتقال یافته است. این مسئله چندان عجیب نیست چون بیشتر کارگران از این کشورها به آلمان آمدهاند. پس از این چهار کشور، هند (۲۵ درصد)، اوکراین (۲۳ درصد) و افغانستان (۱۴ درصد) قرار میگیرند. در مجموع، مهاجرین اوکراین، سوریه، عراق و افغانستان سال گذشته ۱/۲ میلیارد یورو (۱۵ درصد) را به کشورهای خود انتقال دادهاند.
سهم پناهجویان در انتقال پول به کشورهایشان ناچیز است
براساس مطالعهای که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده، تنها بخش بسیار کوچکی از پول ارسالشده به خارج از کشور، از کمکهای دولتی ویژه پناهجویان تامین شده است. این مطالعه که دادههای مربوط به بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ را بررسی کرده، نشان میدهد که در میان مهاجران، حدود ۱۲ درصد از افراد اقدام به ارسال پول به خارج میکنند؛ در حالی که این رقم در میان پناهجویان تنها ۷ درصد بوده است.
به گفته رسانه مدیندینست، با توجه به این آمار، کارشناسان نتیجهگیری میکنند که بخش عمده این پول توسط پناهجویانی ارسال میشود که موفق به یافتن شغل در آلمان شدهاند و کمکهای دولتی دریافت نمیکنند.

Screenshot von Mediendienst Integration
بانک مرکزی آلمان چگونه حوالههای مالی مهاجرین را تخمین میزند؟
بانک مرکزی آلمان (بوندسبانک) معمولا آمار مربوط به حوالههای مالی خصوصی به خارج از کشور را تخمینی ارائه میدهد، چون تنها انتقالهای مالی بالای ۱۲٬۵۰۰ یورو بهصورت رسمی به این بانک گزارش میشوند.
برآورد بانک مرکزی در دو مرحله انجام میشود:
اول، بانکها گزارشهایی کلی از مجموع انتقالهای مالی ارائه میدهند. سپس، بانک مرکزی این اطلاعات را بررسی میکند که آیا منطقی هستند یا نه. برای این کار، به تعداد شاغلان خارجی در آلمان رجوع میکنند تا ببینند میزان حوالهها با این آمار همخوانی دارد یا خیر. بانک مرکزی آلمان از ارائه جزئیات بیشتر به دلیل محرمانه بودن، خودداری کرده است.
پول ارسالی به کاهش فقر در کشورهای مهاجرین کمک میکند
پروفسور ماتیا لُکه، اقتصاددان در موسسه اقتصاد جهانی کیل (IfW Kiel) میگوید: «کارت پرداخت نمیتواند کسی را از ارسال پول به خانهاش منصرف کند. افرادی که پول میفرستند، مهاجرانی هستند که در آلمان کار میکنند و درآمد دارند. این افراد البته میتوانند به ارسال پول ادامه دهند. کسی که تنها ۴۴۰ یورو کمکهزینه اجتماعی در ماه دریافت میکند، در پایان ماه حتی چیزی برای پسانداز هم نخواهد داشت.
پژوهشهای زیادی درباره تاثیر چنین انتقالهای مالی انجام شده است. بیشتر این تاثیرها مثبت بودهاند. پول ارسالی از سوی مهاجرین به کاهش فقر در کشورهای مبدا کمک میکند و میتواند برای اقتصاد محلی آنجا نیز مفید باشد. خانوادهها با این پول میتوانند هزینههای ضروری مانند ثبتنام در مدارس برای کودکان، خرید دارو یا تعمیرات خانه را پرداخت کنند. بنابراین، انتقال پول درنهایت میتواند باعث کاهش مهاجرت شود.»
Bild: Baris Kaykusuz from Getty Images, Canva pro