در سال ۲۰۱۶، دولت آلمان برنامه ویژه‌ای از خدمات داوطلبانه ملی (BFD) را راه‌اندازی کرد که بیش از ۴۵.۰۰۰ موقعیت شغلی را در اختیار پناهندگان و شهروندان آلمانی قرار داد. این برنامه به‌عنوان یک پل مهم برای ادغام پناهندگان در جامعه آلمان شناخته می‌شود و به‌ویژه برای کسانی که به تازگی وارد آلمان شده‌اند و در جستجوی راه‌هایی برای مشارکت در جامعه هستند، فرصت‌های زیادی برای یادگیری، رشد و ارتباط با جامعه فراهم می‌آورد.
در این زمینه، خبرنگار سایت evangelisch.de، آلکساندرا بارونه، با کری پانروکر، مسئول برنامه‌های خدمات داوطلبانه (FSJ/BFD) از سازمان دیاکونی برلین-براندنبورگ، درباره تجربیات و تغییرات این برنامه در سال‌های اخیر گفتگو کرده است.
فرصتی برای مشارکت پناهندگان در جامعه آلمان
کری پانروکر در این مصاحبه بر این نکته تاکید می‌کند که برنامه خدمات داوطلبانه ملی (FSJ) برای تمام افراد، بدون توجه به ملیت و پیشینه‌شان، در دسترس است. این برنامه به‌ویژه برای پناهندگان فرصتی عالی برای ورود به جامعه آلمان فراهم می‌آورد. پانروکر توضیح می‌دهد که برای شرکت در این برنامه، پناهندگان باید مجوز کار از اداره مهاجرت دریافت کرده و حداقل دانش پایه‌ای از زبان آلمانی داشته باشند.
این برنامه به افراد اجازه می‌دهد تا در حوزه‌های مختلف اجتماعی، از جمله بیمارستان‌ها، خانه‌های سالمندان، مهدکودک‌ها و مدارس، فعالیت کنند. پانروکر می‌گوید: «آنها با مشارکت فعال در ساخت جامعه، متوجه می‌شوند که کارشان مهم است و جایگاه خود را در آلمان پیدا می‌کنند.»
آیا خدمت داوطلبانه اجباری برای پناهندگان راه‌حلی مناسب است؟
در سال ۲۰۱۸، آنه‌گرت کرامپ-کارنباوئر، دبیر کل پیشین حزب CDU، پیشنهاد کرده بود که یک سال خدمت اجتماعی اجباری برای پناهندگان در آلمان معرفی شود. پانروکر در این باره می‌گوید: «من پیاده‌سازی این ایده را دشوار می‌بینم، چرا که این کار موجب از دست رفتن معنای خدمات داوطلبانه می‌شود. در این برنامه اصل ‘داوطلبانه بودن’ اهمیت دارد!» او توضیح می‌دهد که داوطلبان باید تمایل به مشارکت داشته باشند تا بتوانند با انگیزه در کار خود موفق شوند و در نهایت به شغل‌های آینده خود دست یابند.
تجربه‌ها و تغییرات در طول ده سال گذشته
برنامه خدمات داوطلبانه ملی (BFD) برای پناهندگان در آلمان از سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد و در ابتدا با استقبال زیادی از سوی پناهندگان روبه‌رو شد. پانروکر توضیح می‌دهد که در آن زمان، تبلیغات گسترده‌ای در شبکه‌های دیاکونی و کلیسا انجام شد و مراکز مشاوره نیز افراد را به این برنامه معرفی می‌کردند. بیشتر پناهندگان تازه‌وارد و جوانان که زبان آلمانی را به‌سختی می‌فهمیدند، به این برنامه می‌پیوستند. اما به مرور زمان، برنامه تغییراتی داشته و در حال حاضر تعداد کمتری از پناهندگان به‌ویژه نسل جوان برای شرکت در این برنامه اقدام می‌کنند. پانروکر همچنین اشاره می‌کند که با شروع موج جدید پناهندگان از اوکراین در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، درخواست‌ها از سوی پناهندگان اوکراینی به‌طور قابل‌توجهی افزایش نیافته است، زیرا بسیاری از آنها به‌دلیل وضعیت ویژه‌ای که آلمان برای آنها ایجاد کرده، مجوز کار دریافت کرده‌اند و توانسته‌اند مستقیماً وارد بازار کار شوند.
چشم‌انداز آینده و حمایت‌های مالی برنامه‌های داوطلبانه
کری پانروکر در ادامه به چالش‌های مالی که برنامه‌های خدمات داوطلبانه ملی (FSJ/BFD) با آن مواجه هستند، اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که این برنامه‌ها تا کنون بدون حمایت‌های کافی دولتی ادامه یافته‌اند. او تاکید می‌کند: «ما به این برنامه اهمیت می‌دهیم زیرا این فرصت‌ها برای پناهندگان، به‌ویژه در حوزه‌های اجتماعی، بسیار مهم هستند و به آنها کمک می‌کنند تا به‌طور مؤثر وارد جامعه آلمان شوند.» پانروکر امیدوار است که در آینده سیاست‌مداران دوباره به این برنامه‌ها توجه بیشتری داشته باشند و منابع مالی بیشتری برای حمایت از پناهندگان تخصیص دهند تا این فرصت‌های ارزشمند برای مشارکت اجتماعی همچنان ادامه یابد.
Foto: Canva Pro
