محصولات «ساخت آلمان» در بازارهای جهانی تقاضای بالایی دارند. طبق یک مطالعه، آلمان در صادرات جهانی، با تسلط بر ۱۸۰ گروه کالایی، به یکی از قدرتهای اصلی در این حوزه تبدیل شده است. گرچه آلمان هنوز نمیتواند در این زمینه با ایالات متحده رقابت کند و چین هم که به طور کلی در لیگ خود بازی میکند.
در ۱۸۰ مورد از ۵۳۰۰ گروه کالایی بررسی شده، جمهوری فدرال حداقل ۳۰ درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است. این موضوع از مطالعهی موسسه اقتصاد آلمان کلن (IW) به دست آمده است.
ایالات متحده پیشتاز در میان کشورهای صنعتی
ایالات متحده آمریکا همچنان پیشتاز در میان دیگر کشورهای صنعتی دنیا است. به گفته رسانه تاگزشاو، این کشور در ۳۴۷ کالای غالب به موفقیت دست یافته است. پژوهشگران IW در اینباره میگویند: «این موضوع قطعا به گستردگی اقتصاد آمریکا برمیگردد.»
با این حال، آلمان با ۱۸۰ کالای غالب، در مقایسهی بینالمللی عملکرد نسبتا خوبی دارد و کشورهای ایتالیا (۱۴۱)، فرانسه (۷۳) و ژاپن (حدود ۱۰۰) را پشت سر گذاشته است. محققان اشاره میکنند: «چین با ۱۵۳۵ کالای غالب، در لیگی کاملا متفاوت بازی میکند.» جمهوری خلق چین موفق شده است که تعداد کالاهای غالب خود را از سال ۲۰۱۰ تقریبا دو برابر کند.
تقاضای بالا برای صنایع شیمیایی، ماشینآلات و مهندسی برق
با نگاهی به آلمان، مشخص میشود که حدود دو سوم از بهترین کالاهای صادراتی این کشور، مربوط به صنایع شیمیایی، ماشینآلات، مهندسی برق و فلزات پایه است. نکتهی قابل توجه این است که تنها تعداد کمی از کالاهای آلمان به حوزههای فناوری پیشرفته و امنیت نظامی استراتژیک مربوط میشود.
کالاهایی نیز وجود دارند که آلمان برای آنها حتی سهم صادرات جهانی بیش از ۹۰ درصد را داراست؛ مانند برخی کودهای شیمیایی، قرصهای مسکن و همچنین برخی دیگر از محصولات شیمیایی. در حوزه مهندسی مکانیک و برق نیز در برخی موارد سهم صادرات جهانی آلمان بیش از ۵۰ درصد است، مانند میکروسکوپهای خاص، ماشینهای برداشت، ابزارهای تکنولوژی کنترل و کامیونهای جرثقیل.
صادرکنندگان آلمانی تخصصی میشوند
در این پژوهش دو پژوهشگر IW، یورگن ماتس و سامینا سلطان، دادههای پایگاه Comtrade سازمان ملل را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. نتیجهگیری آنها این بود که آلمان موفق شده در بسیاری از بخشها موقعیتی برتر را در صادرات به خود اختصاص دهد.
به گفته تاگزشاو، تعداد گروههای کالایی غالب در صادرات آلمان طی چهار سال اخیر، از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، حدود ۱۸۰ تا ۱۹۰ مورد بوده است. علاوه بر این، تعداد کالاهایی که سهم صادرات جهانی آنها بیش از ۵۰ یا ۷۰ درصد است، از سال ۲۰۱۰ اندکی افزایش یافتهاند که این امر نشاندهندهی تخصص فزاینده صادرکنندگان آلمانی در این زمینه است.
ایالات متحده و چین؛ مشتریان اصلی کالاهای آلمانی
اما چه کسانی در واقع کالاهای «ساخت آلمان» را خریداری میکنند؟ ایالات متحده مهمترین خریدار کالاهای غالب صادراتی آلمان است. چین با فاصلهای قابل توجه در جایگاه دوم قرار دارد. پژوهشگران IW میگویند: «بدون تردید، حمله روسیه به اوکراین نقطهعطفی بود که نشان داد وابستگیهای اقتصادی متقابل، برخلاف انتظار، نمیتواند تضمینی برای حل مسالمتآمیز اختلافات باشد.»
حضور روزافزون چین به عنوان رقیب و اقدامات اخیر دولت ایالات متحده تحت ریاستجمهوری دونالد ترامپ، این ضرورت را به وجود آورده است که نه تنها وابستگیهای حیاتی خود را شناسایی کنیم، بلکه نقاط قوت خود را نیز تشخیص دهیم.
zhaojiankang from Getty Images/ Canva Pro