دولت آلمان پس از هر انتخابات بوندستاگ (پارلمان فدرال) تشکیل میشود. پس از انتخابات، احزاب مختلف برای تشکیل دولت باید اکثریت مطلق کرسیها در بوندستاگ را بهدست آورند. در صورتی که هیچ حزبی نتواند اکثریت مطلق را بهدست آورد، باید ائتلافهایی بین احزاب مختلف شکل گیرد تا اکثریت لازم برای تشکیل دولت بهدست آید. این ائتلافها معمولاً بهدلیل نیاز به توافق در مسائل مختلف، از جمله تقسیم وزارتخانهها و مسائل سیاسی، ایجاد میشوند. پس از ائتلاف، نمایندگان بوندستاگ صدراعظم را انتخاب میکنند.
نمایندهها چگونه وارد پارلمان میشوند؟
نمایندگان پارلمان، که بهعنوان وکلای مردم شناخته میشوند، با انتخاب خود مسئولیت مشارکت در قانونگذاری را بر عهده میگیرند. بهطور معمول، ۲۹۹ نماینده بهعنوان برندگان حوزههای انتخاباتی به بوندستاگ وارد میشوند و ۲۹۹ نماینده دیگر از طریق فهرستهای حزبی به پارلمان راه مییابند. برای محدود کردن اندازه بوندستاگ، قانون انتخابات تغییر کرده و سقف دومین رأی (Zweitstimmendeckung) معرفی شده است که تعداد نمایندگان را به ۶۳۰ نفر محدود میکند. طبق ماده ۳۸ قانون اساسی آلمان، تمام نمایندگان، نماینده مردم هستند و نه به دستورالعملهای رایدهندگان یا احزاب، بلکه به وجدان خود پاسخگو هستند که به آن “نمایندگی آزاد” گفته میشود. زندگی کنند.
انتخاب صدراعظم
انتخاب صدراعظم یکی از مهمترین وظایف نمایندگان جدید بوندستاگ پس از هر انتخابات است. برای این کار زمانبندی مشخصی تعیین نشده است. انتخاب صدراعظم زمانی در دستور کار بوندستاگ قرار میگیرد که احزاب آیندهساز دولت در مذاکرات ائتلاف به توافق برسند، از جمله در مورد تخصیص پستهای کابینه. اصول انتخاب صدراعظم در قانون اساسی آلمان (Grundgesetz) مشخص شده است. بر اساس این اصول، رئیسجمهور فدرال رسماً نامزد برای سمت صدراعظم را به بوندستاگ پیشنهاد میکند. برای برنده شدن در این انتخاب، اکثریت مطلق نمایندگان (که به آن اکثریت صدراعظمی یا Kanzlermehrheit گفته میشود) لازم است.
مرحله تشکیل دولت آلمان
پس از هر انتخابات بوندستاگ، مرحله تشکیل دولت آغاز میشود. هر دولت فدرال برای موفقیت در کار خود به اکثریت مطلق در پارلمان نیاز دارد. تنها پس از انتخابات بوندستاگ ۱۹۵۷ بود که یک فراکسیون (CDU/CSU) به تنهایی از اکثریت مطلق کرسیها برخوردار شد. در سایر موارد، دو یا چند حزب ائتلاف میسازند تا اکثریت پایدار در پارلمان به دست آورند.
پس از انتخابات، احزاب شرکتکننده در مذاکرات ائتلاف به دنبال پایهای مشترک برای تشکیل دولت میگردند. این مذاکرات شامل تصمیمات محتوایی، تقسیم وزارتخانهها و مسائل سازمانی است. در پایان این مذاکرات، که نه قواعد ثابت و نه مهلتهای قانونی برای آن وجود دارد، معمولاً یک قرارداد ائتلاف بهعنوان مبنای فعالیت مشترک دولت ائتلافی تنظیم میشود.
اپوزیسیون
اپوزیسیون شامل نمایندگانی است که احزاب آنها در دولت فدرال مشارکت ندارند. معمولاً رئیس بزرگترین فراکسیون اپوزیسیون بهعنوان رهبر اپوزیسیون شناخته میشود. برای تقویت نقش نظارتی اپوزیسیون، موانعی برای برخی از حقوق درخواست و ابزارهای خاص مانند تشکیل کمیته تحقیقاتی تعیین شده است. بهگونهای که اپوزیسیون میتواند بدون نیاز به موافقت اکثریت دولتی در بوندستاگ از آنها استفاده کند. این اقدامات به اپوزیسیون کمک میکند تا وظیفه نظارتی خود را بهطور مؤثر انجام دهد و عملکرد دولت را تحتنظر داشته باشد.
چرا یک حزب نمیتواند به تنهایی عمل کند!
در آلمان، احزاب سیاسی معمولاً برای تشکیل دولت باید اکثریت لازم در پارلمان را بهدست آورند. اگر هیچ حزبی نتواند اکثریت مطلق (بیش از ۵۰ درصد آراء) را بهدست آورد، باید با احزاب دیگر ائتلاف تشکیل دهد. این ائتلافها به احزاب مختلف اجازه میدهند تا برای تشکیل دولت، مسئولیتها و سیاستهای کلیدی را تقسیم کنند. این فرآیند کمک میکند تا دولتها متنوع و نماینده آرای مختلف جامعه باشند و از تکصدایی جلوگیری شود. در نتیجه، ائتلافها بخش مهمی از سیستم سیاسی آلمان هستند و به ثبات دولت کمک میکنند.
دولت اقلیتی چیست؟
دولت اقلیتی به دولتی گفته میشود که نمیتواند در پارلمان به یک اکثریت ثابت تکیه کند. در چنین دولتی، برای تصویب لوایح و تصمیمات، دولت به آرای احزاب حامی یا اپوزیسیون نیاز دارد. در این وضعیت، ممکن است برای برخی قوانین، اکثریتهای متغیری شکل بگیرد، بسته به اینکه کدام نمایندگان یا فراکسیونهای اپوزیسیون از طرحهای دولت اقلیتی حمایت کنند.
در تاریخ آلمان، هیچ دولتی بلافاصله پس از انتخابات بوندستاگ به تشکیل دولت اقلیتی نپرداخته است. با این حال، در پایان سال ۱۹۶۶ پس از شکستن ائتلاف مسیحی-لیبرال و تشکیل ائتلاف بزرگ، و همچنین در سال ۱۹۷۲ و دو هفته در سپتامبر ۱۹۸۲، دولتهای بدون اکثریت ثابت در آلمان شکل گرفتند. در همین حال، بعد از شکستن ائتلاف، در ۶ نوامبر ۲۰۲۴، دولت ائتلافی قرمز-سبز بهعنوان دولت اقلیتی تا انتخابات بوندستاگ در ۲۳ فوریه ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
این اطلاعات از گزارش منتشرشده در وبسایت تاگسشاو گرفته شده است.