در بهار سال گذشته، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از برلین دیدار کرد. در آن زمان، او در مراسم بزرگداشت سالگرد تبعید و کشتار یهودیان در دوران نازی‌ها شرکت کرد. او همراه با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، و جوزف شوستر، رئیس شورای مرکزی یهودیان در آلمان، در محل یادبود “Gleis 17” در برلین-گرونووالد، حضور یافت و تاج گلی بر این یادبود قرار داد. این یادبود به گرامیداشت یاد یهودیان آلمانی که به اردوگاه‌های مرگ تبعید شدند، اختصاص دارد.
پایبندی برلین به تصمیمات دیوان کیفری بین‌المللی
امروز، حدود یک سال و نیم بعد، چنین سفری برای نتانیاهو به برلین ممکن است خطرناک باشد. دیوان کیفری بین‌المللی حکم بازداشت علیه او، که قدرتمندترین مقام اسرائیل است، صادر کرده است. اگر نتانیاهو به آلمان سفر کند، باید انتظار داشته باشد که در فرودگاه دستگیر و به لاهه در هلند، محل دیوان کیفری بین‌المللی، منتقل شود. آلمان یکی از ۱۲۴ کشوری است که به اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی پیوسته‌اند و موظف به اجرای احکام این دیوان است. اما این اتفاق چقدر امکان دارد که بیفتد؟
برلین در یک معضل بین همبستگی و دستگیری نتانیاهو
این حکم بازداشت فقط علیه نتانیاهو نیست. وزیر دفاع پیشین او، یوآو گالانت، و چندین رهبر حماس نیز تحت تعقیب هستند که برخی از آنها در حملات اسرائیل کشته شده‌اند.
اتهام نتانیاهو و گالانت شامل ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در غزه است که در پاسخ به حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ انجام شد. در ماه مه گذشته، کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، درخواست صدور حکم بازداشت علیه این دو سیاستمدار ارشد اسرائیلی و سه رهبر حماس را ارائه کرد. اما آیا آلمان واقعاً نخست‌وزیر اسرائیل را دستگیر و تسلیم خواهد کرد؟
Der Ministerpraesident des Staates Israel, Benjamin Netanyahu (l.) und Bundeskanzler Olaf Scholz am 16.03.2023 im Bundeskanzleramt in Berlin nach einem Treffen. Im Mittelpunkt des Gespraechs der beiden in Berlin standen laut Bundesregierung die bilaterale Zusammenarbeit sowie internationale und regionale Sicherheitsthemen. (Siehe epd-Meldung vom 16.03.2023)
“تصور این که بر این اساس دستگیری انجام شود، دشوار است”
آنانالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، در صبح جمعه گذشته پاسخ مشخصی به این موضوع نداد. او بر استقلال قوه قضائیه در آلمان و پایبندی کشور به قوانین و مقررات تأکید کرد.
استفن هیبستریت، سخنگوی دولت آلمان، نیز اعلام کرد که دولت از حکم بازداشت مطلع است، اما مسأله بازداشت تنها در صورت سفر نتانیاهو به آلمان مطرح خواهد شد. هیبستریت گفت: «برای من تصور این که بر این اساس دستگیری انجام شود، دشوار است.»
وقتی از او پرسیده شد آیا نتانیاهو در آلمان مورد استقبال قرار می‌گیرد، او پاسخی نداد و تنها به این اشاره کرد که مسائل قانونی در ارتباط با این حکم باید روشن شود.
تصمیم دیوان کیفری بین‌المللی برای دستگیری نتانیاهو جنجالی است
واکنش محتاطانه دولت آلمان به حکم بازداشت علیه نتانیاهو نشان می‌دهد که همبستگی آلمان با اسرائیل لزوماً به معنای همبستگی با دولت اسرائیل نیست. اما اگر حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU) در انتخابات ۲۳ فوریه به دولت برسد، آیا برخورد برلین با این حکم متفاوت خواهد بود؟
این در حالی است که جناح CDU/CSU، خبرهای منتشرشده از لاهه را مورد انتقاد قرار داده است. یورگن هاردت، سخنگوی سیاست خارجی این جناح، حکم بازداشت علیه نخست‌وزیر اسرائیل و وزیر دفاع پیشین را «حداقل بحث‌برانگیز» دانست. او صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در این زمینه را زیر سؤال برد و به تساوی قائل شدن بین دولت اسرائیل و حماس اعتراض کرد.
انتقاد از ناکامی آلمان در انتصاب قاضی
هاردت، دولت فدرال را به دلیل عدم موفقیت در انتصاب قاضی در دیوان کیفری بین‌المللی مقصر دانست. او به انتخاب ناموفق اوتی هوهوف توسط بربوک اشاره کرد و آن را اشتباهی بزرگ خواند که هم آلمان و هم اسرائیل را تضعیف کرده است.
اگر حزب CDU/CSU در آینده به قدرت برسد، چگونه با نتانیاهو برخورد خواهد کرد؟ به گفته هاردت، یک چیز مشخص است: «برای ما در حزب CDU/CSU، دستگیری نخست‌وزیر منتخب دموکراتیک یک کشور در خاک آلمان غیرقابل تصور است.»
برگرفته از spiegel
Foto: epd-bild / Christian Ditsch
